Monoloog

Verschenen in de Volkskrant, mei 2014

Als jonge vrouw werd ik nogal eens geïnterviewd. En ook later, toen ik – allengs minder jong – was blijven hangen in het pittoreske plaatsje Zandvoort, stond er geregeld een journalist(e) op mijn stoep. Vaak was dat iemand in vaste dienst bij een plaatselijke krant, vrouwenblad of radioprogramma.

Meestal was het resultaat bedroevend. Toch gaf ik me iedere keer weer gewonnen. Uit gevleidheid en geldingsdrang, maar ook in de hoop dat, al was het maar en passant, de titel van mijn zojuist verschenen verhalenbundel zou vallen, zodat potentiële lezer (essen) niet zouden weten hoe hard ze naar de boekwinkel moesten snellen.

IJdele hoop. Zo’n interviewer had maar één oogmerk: mij opvoeren als min of meer bekende Nederlandse. Bekend waarvan? Daarover tastte hij/zij in het duister. Waarschijnlijk stond ik op een of andere lijst en hadden ze andere bekende Nederlanders uit die contreien ‘al gehad’. Ik denk hierbij aan badplaatsgenoten Simon van Collem (†) en Ria Valk (still with us).

Het ergst waren de interviews in monoloogvorm, dus zonder interventie van de ondervrager waardoor de indruk wordt gewekt dat er al pratend als vanzelf van alles in de geïnterviewde is komen opborrelen. Hoe ik mijn antwoord op bijvoorbeeld deze originele vraag: ‘Is het lastig, dochter zijn van bekende ouders?’ ook had getracht te nuanceren, de hartekreet prijkte als kop boven het interview: ‘Lastig, hoor, dochter zijn van beroemde ouders!’

Ooit is deze vorm van interviewen uitgevonden door Willem Wittkampf van Het Parool, waarna eerst Ischa Meijer en ten slotte iedereen er goede sier mee maakte.

Natuurlijk ben ik op zeker moment, door schade en schande wijs, de tekst vóór publicatie ter inzage gaan vragen, maar ik kon wel aan het schrappen blijven.

Veel van die interviews waren ingebed in een bepaalde context: ‘De smaak van…’, ‘Op bezoek bij…’ of ‘Het zondagochtendgevoel van…’ , zoals die zondagochtend met Radio Noord-Holland op visite.

Klokke tien stond er een zonnige jongeman voor mijn deur, toegerust met een microfoon die afgezien van mijn quasiverraste stemgeluid, ‘Goedemórgen!’, deurbelgezoem, ontbijtboelgerinkel en ketelgefluit prijsgaf. Mijn zoontjes gaven geen geluid want die sliepen nog. Zo kon ik me helemaal uitleven met muziek naar eigen keuze, waarmee het radiogesprek mocht worden gelardeerd. Naar hartelust draaide ik hoogtepunten uit mijn eigen discotheek: een Bachcantate, een mopje Mozart (het adagio uit 488), en Purcells overbekende aria uit Dido en Aeneas, hartverscheurend ten gehore gebracht door mezzo Janet Baker. Mijn zondagochtend kon niet meer stuk. En misschien die van een aantal Noord-Hollandse luisteraars ook niet. Maar in Zandvoort dachten ze er anders over. Nog haarscherp hoor ik de raspende bariton van de plaatselijke benzinepomphouder: ‘Hé, Annemerie, was jij zondagochtond op de radio?!’

Ontvankelijk stak ik mijn kop uit het raampje. Toch leuk dat zo’n ruwe bolster… Maar onmiddellijk moest ik mijn gelaatstuitdrukking bijstellen. ‘Sjesus, meid, wat draaide jij een scheitmusiek!’

Als vanzelf kom ik op een interview waarop ik onlangs stuitte in HP/De Tijd. Met de schrijfster Yvonne Kroonenberg, onder de noemer ‘De Culturele Agenda’. In die vermaledijde monoloogvorm! Doorgaans drukt deze schrijfster zich genuanceerd, geestig en menslievend uit. Maar in dit ‘vraaggesprek’ staan enkele uitspraken die haar door een aantal ‘echte’, want politiek correcte mensenvrienden niet in dank zijn afgenomen.

Kroonenberg laat zich – voorzichtig, dat weet ik zeker, maar daar lees je niets van terug – uit over de verschillende belevingswerelden van de elite en het gewone volk. Duidelijk te zien is dat deze pover verwoorde monoloog niet door haarzelf is geschreven, want iedere nuance is zoek. Uit betrouwbare bron heb ik vernomen dat ze het interview niet van tevoren heeft gelezen.

Toevalligerwijs wissel ik in diezelfde HP met twee generatiegenotes van gedachten over het schoonmoederschap. En wie zijn dat? Hedy d’Ancona en Hanneke Groenteman.

Waarom niet Ria Valk en Imca Marina? De vraag stellen is haar beantwoorden.

Comments RSS You can leave a response, or trackback from your own site.